Ontjoodst door de wetenschap

Ontjoodst door de wetenschap

In de zomer van 1943 verscheen vanuit de Universiteit van Amsterdam een rapport getiteld ,Die Anthropologie der sogenannten portugiesischen Juden in den Niederlanden. Het was opgesteld door de fysisch antropoloog Arie de Froe en bevatte foto's van een groot aantal Portugese Joden. De conclusie van het werk luidde dat Portugese Joden veeleer tot het westmediterrane of het alpiene ras behoorden, wat impliceerde dat zij 'gesperrt' waren: uitgesloten van deportatie. Ook met individuele attesten heeft De Froe in de Tweede Wereldoorlog veel joden weten te 'ontjoodsen'. Tegen de verdrukking in heeft hij zijn wetenschappelijke expertise bewust gebruikt en misbruikt om mensenlevens te redden. Om die reden werd de latere rector magnificus postuum geëerd met de Yad Vashem-onderscheiding en door het Holocaustmuseum in Jeruzalem tot 'Rechtvaardige onder de Volkeren' verklaard. De Froe's verhaal is interessant in het licht van de hedendaagse discussies over wetenschappelijke en professionele integriteit. Is het mogelijk om waardevrije wetenschap te bedrijven? Gaat menselijke integriteit boven de professionele?